artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Izarrik gabeko konstelazioak

Joseba Larratxe, Harkaitz Cano eta Unai Iturriagaren 'Ni ez naiz Mikel Laboa' komikia oinarri duen erakusketa bat ireki dute Donostian. Ehun marrazki inguru daude ikusgai, besteak beste

izarrik-gabeko-konstelazioak
Joseba Larratxe Josevisky marrazkilariaren irudi bat, Donostiako Okendo kultur etxean dagoen erakusketan. Arg/ JAGOBA MANTEROLA / FOKU

2023ko Azaroaren 17a | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Geruza ugari zituen Mikel Laboak (Donostia, 1934-2008). Unibertso bat kabitzen zen haren bizitzaren, obraren eta izaeraren geruza bakoitzean, eta horixe irudikatu nahi izan dute Mikel Laboa...izan liteke konstelazio, izan gabe izar... erakusketaren antolatzaileek. Joseba Larratxe Josevisky-k, Harkaitz Canok eta Unai Iturriagak iaz plazaratu zuten Ni ez naiz Mikel Laboa komikia du oinarri, eta Larratxeren ehundik gora irudi ez ezik, kartelak, artelanak, argazkiak, dokumentuak eta ikus-entzunezkoak ere jarri dituzte ikusgai. Donostiako Literaktum jaialdiaren barruan antolatu dute, eta 2024ko urtarrilaren 27ra arte egongo da zabalik, Okendo kultur etxean.

EHUren Mikel Laboa katedrak proposatuta eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren bultzadaz osatu zuten komikia hiru egileek, eta Elkar argitaletxeak plazaratu zuen. Sortzaileek orduan azaldu zutenez, Lekeition (Bizkaia) bildu ziren, "Laboaren lekeitioen sorburu edo iturburu izan zen lekuan", musikari eta kantaria haientzat nor zen eta zer kontatu nahi zuten zehazteko. Baina mapa bat trazatzen hasi, eta azkenean "iparrorratza hautsi" zutela ekarri zuen gogora Canok atzo, erakusketaren aurkezpenean. "Iparrorratza hautsi behar genuela ondorioztatu genuen, gu libre sentitzeko eta haren izpiritu libre eta jolastia harrapatzen saiatzeko, eta ez hainbeste Laboa solemne hori". Hala, ohiko biografia bat egiteko ideia baztertu, eta Laboaren askatasuna eta aldarte jostaria hartu zituzten haiek ere lanerako abiapuntu. Ideia hori erakusketan ere islatu dutela iruditzen zaio idazleari.

Larratxerentzat, berriz, komikia bere obrarik garrantzitsuena izan liteke, bai Laboaren figuragatik, bai izan duen ibilbideagatik —hari esker, atzo bertan jaso zuen literatur lanen ilustrazioaren ataleko Euskadi saria—. "Pentsatzen dut marrazkilari guztion ametsetako bat dela geure marrazkiak formatu handian eta halako erakusketa batean ikustea". Horregatik, eskerrak eman zizkien antolatzaileei, baita komikia egiteko prozesu luzea "modu duinean" aurrera eramateko modua eman zieten sustatzaileei ere.

Koma Kultur Zerbitzuak etxeko Miren Koro Campos eta Mauro Peñalba arduratu dira erakusketako komisario lanak egiteaz, eta, Laboa ardatz izanik, "erronkatzat" jo zuen Camposek. "Mikel Laboa geruza askokoa izan zen; horregatik, ez gara haren kantari alderdian soilik oinarritu, eta haren bizitzaz ere hitz egin dugu". Material ugari eta askotarikoak bildu zituzten horretarako, eta horiek lortzeko jo zuten ate oro zabalik aurkitu zutela azpimarratu zuen Camposek. Bereziki eskertu zuen Larratxeren eskuzabaltasuna, komikiari lotutako bere material guztiak haien esku jarri baitzituen, nahi bezala erabil zitzaten. Horrela, komikiko marrazkiak ez ezik, sortzeko prozesuan landutako proba eta zirriborroak, koadernoak eta bestelakoak ere badira aretoan.

"Jolas egiteko" erakusketa bat dela ere adierazi zuen komisarioak, eta koloreekin jolas egin dutela, Laboaren bizitzako garai batetik bestera igarotzean tonuak ere aldatu egiten baitira, besteak beste. Horri lotuta, gaineratu zuen "bizitza osoan Laboaren alboan egon zen pertsonari", hau da, Marisol Bastidari ere omenaldia egin nahi izan diotela, eta, tarteka irudietan agertzen bada ere, haren presentzia erakusketa osoan sumatzea nahi izan dutela: "Izan ere, Marisol ezagutzean iritsi zen kolorea Laboaren bizitzara".

Unibertso batetik bestera

Aretorako sarreran, lurrean, Laboaren diskoen azalek erakutsiko diote bidea bisitariari. Eta segidan aurkituko duen testuak azalduko dio artistaren "bizitza eta obra osatzen duten unibertsoetan barrena bidaia bat egitea" proposatzen duela erakusketak. Hogei bat panel daude, hitzez eta irudiz azaltzen dituztenak Laboaren bizitzari eta ibilbide artistikoari buruzkoak. Eta, hain zuzen, "unibertsoka" antolatu dituzte horiek, komisarioaren hitzetan.

Osasunari lotutakoa da lehena, eta, hala, medikuntza ikasi zuen garaiko irudiak eta bihotz handi bat jarri dituzte paretan, artistak izan zuen gaitz bati erreferentzia egiteko. Gernikako bonbardaketak utzi zion arrasto sakona ere irudikatu dute segidan, zuri-beltzean. Larratxeren irudiekin osatutako bideo bat eta Lekeitioko baserriaren erreplika txiki bat jarri dituzte gune horretan. Haren esperimentaziorako joeraren lekuko, beste ikus-entzunezko bat dago jarraian, Komunikazio-Inkomunikazio proiektuaren harira eman zuen zuzeneko batena.

Laboak iturritzat zeuzkan musikariak, Ez Dok Amairuko garaiak, kontzertuetako kartel eta sarrerak, eta haren omenez beste artista batzuek eginiko lanak ere badira, tartean Iñaki Olazabalen eskultura bat eta Koldobika Jauregiren egurrezko lau pieza.

Eta hasi bezala bukatzen du bidea erakusketak, abiapuntu duen komikiari lotutako materialekin.


zumeta-24

Zumeta '24

Jose Luis Zumeta

Juan Manuel Lumbreras (Bilbo, Bizkaia)

2024ko Irailaren 12tik
2024ko Urriaren 17ra

yoshitomo-nara

Yoshitomo Nara

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2024ko Ekainaren 28tik
2024ko Azaroaren 03ra

gainazalaren-azpian

Gainazalaren azpian

Mapamunditarrak 2024

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2024ko Irailaren 05etik
2024ko Urriaren 29ra

bidaia-bat-jorge-oteizaren-unibertsoan-barna

"Bidaia bat" Jorge Oteizaren unibertsoan barna

Urr. 13 | Amaia Jimenez Larrea [BERRIA.eus]

Zuk Performing Arts dantza konpainiak 'Quousque tandem abutere' lana taularatuko du Oteiza museoan, datorren urriaren 20an. Jorge Oteizaren "obra eta pentsamoldea" gerturatzeko asmoa du proiektuak.

zumetaren-erakarmen-indarra

Zumetaren erakarmen indarra

Urr. 12 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Jose Luis Zumeta artistaren ia 30 artelan batu ditu Bilboko Juan Manuel Lumbreras galeriak. ‘Zumeta 24' du izena erakusketak, eta urriaren 17ra arte egongo dira obrak, ikusgai ez ezik, baita salgai ere.

momentu-zehatz-horretan-kristaldu-zena

Momentu zehatz horretan kristaldu zena

Urr. 10 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'Ilepilak, baita aginak ere' | Artista: Nerea de Diego. | Non: Iruñean, Apaindu galerian. | Noiz arte: 2024ko urriaren 25era arte.

benetakotasuna

Benetakotasuna

Urr. 10 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Aspaldi ez nuen pintura erakusketa batean halako zirrararik sumatu. Erakusketa areto zuri erraldoira sartu, eta pintzelkada beltzez margotutako emakume gorputzak etzanda azaltzen dira, lerrokatuta dauden tamaina txikiko koadroetan.

san-telmo-museoak-argazki-liburuen-jarduerak-martxan-jarri-ditu

San Telmo Museoak argazki-liburuen jarduerak martxan jarri ditu

| 2024ko Urriaren 9a

Urria iristearekin batera, eta hilaren 14an ospatzen den Argazki-liburuaren Nazioarteko Egunaren harira, San Telmo Museoak formatu artistiko honekin lotutako programazioari ekingo dio berriro. Bryan Schutmaat estatubatuarra, Ricardo Cases valentziarra eta bertakoak ditugun Nagore Legarreta eta Miguel Leache bezalako artistak izango dira datozen hilabeteetan.

abstrakziorako-bide-banatan

Abstrakziorako bide banatan

Urr. 07 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Kurioski urte berean hil ziren orain 80 urte arte abstraktuaren aitzindaritzat jotzen diren bi artistak: Wassili Kandinski eta Hilma af Klint. Kandinskik jaso du aitortza, baina jakina da Af Klintek hark baino lehenago ere sortu zituela lan abstraktuak.

espazioak

Espazioak

Urr. 03 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Saul Leiter. Amaitu gabeko mundua' | Non: Donostiako Tabakaleran. | Noiz arte: Azaroaren 10era arte.

basoa-ezkutatzen-duen-zuhaitza

Basoa ezkutatzen duen zuhaitza

Urr. 03 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

David Chipperfield arkitektoak Municheko Haus der Kunst (Artearen Etxea) erakusketa aretoa berritzeko proposamen bat egin zuen 2017an. Berrikuntzen artean, aurrealdean zituen hamahiru ezkiak moztu nahi zituen, fatxadari ikusgarritasun handiagoa emateko.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.