artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Errealitatearen mugak

'Isabel Azkarate' | Non. Kutxa Kultur Artegunea, Tabakaleran, Donostian. | Noiz arte. 2024ko otsailaren 24ra arte.

errealitatearen-mugak
Mundial Zirkuko pailazoak, 1984ko irudi batean. Arg/ ISABEL AZKARATE

2024ko Urtarrilaren 23a | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Kutxa fundazioko fototekak Isabel Azkarateren funtsaosatu du artistak egindako dohaintzarekin;hala, haren omenezko atzera begirakoa osatu dute Tabakalerako Artegunean.

Erakusketa espazioan sartu orduko, alboko horman ikusgai zegoen argazkiaren eskala monumentalak dei egin zidan. Alabaina, irudiaren eskala handia bigarren planora pasatu zen irudiaren protagonistak bereganatzen zuen presentzia zela medio. Emakume gazte baten irudia zen, purpurinaz apaindutako jantzi batekin, zuzen-zuzen begiratzen gintuena. Irudi oniriko bat izan zitekeela sentigenezakeen momentu batean, baina figura biltzen zuen paisaiak errealitatera ekartzen zuen berriz ere: zirkuko olana eta haren azpiko lur idorra. Hori da, hain zuzen, erakusketan zehar sumatzen dena, errealitatetik fantasiara aurrera eta atzera egiten duen konposizio sorta.

Irudi hori atzean utzi eta, aurkezpen moduan, Isabel Azkarate bere buruari egindako argazkiak tartekatzen zituen bideoa zegoen horman proiektatua. Artearen Historiako tradizio estetikoaren adierazlea: autorretratua. Tradizioei traizio, bertan agertzen dena ez da pintzela esku artean duen gizon baten irudia, bere isla harrapatzen duen emakume argazkilari bat baizik. Momentu oro, argazki kamera esku artean sostengatzen du emakumeak, eta, hitzik gabe, hurrengoa esaten digu: "Ni naiz jarraian ikusiko dituzuen irudien egilea".

Hainbat espaziotan egituratzen da erakusketa, eta sailka banatzen dira argazkiak. Azkarateren istorioa kontatzen du ibilbideak, era kronologikoan, eta, horrela, haren sormen prozesuaren eboluzioa eta pausoak agerian uzten ditu erakusketak.

Abiapuntua artistaren hastapenak dira, Bartzelona titulupekoak. Bertan, 1970eko hamarkadako Bartzelonako pertsonaiak agertzen dira, beren agerpenei istorio bat ematen dieten eszenografiez inguratuak. Berezitasuna da bertan agertzen diren pertsonaiak errealak direla, eta artistak beren errealitateak istorio bihurtzen dituela. Merkatuko langileen irudiak dira gehienak, eta denbora igaro ez balitz bezala begiratzen gaituzte. Momentu horretan, argazkiak biltzen dituen markoak leiho bihurtzen dira, eta argazkietako pertsonen errealitateetara garamatzate.

Azkarateren erakusketa geruzen bitartez egituratzen dela ere esan genezake. Azaletik azterdezakegu erakusketa,eta gai bakoitzak igortzen duen gainazalekin geratu, edo, kontrara, sail bakoitzak eskaintzen digun mikrokosmosean barneratu gaitezke.

Hurrengo sailean egiturak eraldatu egiten dira: Azkarateren New Yorkeko egonaldikoak dira irudiak, eta eszenen kostunbrismoaren deseraikitzea antzematen da haietan. Kasu honetan, egunerokotasunetik aldentzen gaituzten irudiak ditugu, eta bakoitzak bere berezitasuna adierazten digu. Hala, alternantzia sumatzen da, objektuak batzuetan eta pertsonak besteetan, baina guztietan protagonismoa bereganatzen duen pertsonaia printzipal bat dugu: ezkongai-belen dendako manikiak, zuzen-zuzenean begiratzen gaituen polizia biboteduna…

Prozesu horretan guztiz harrapatuko gaituztenak LGTBIQ+ komunitatearen festei zuzendutako irudiak dira, hain zuzen, askotan ahantzi egin den iruditeria bat izan baita. Hala, New Yorkeko garai haren testigu izan zen Azkarate, eta, hura dokumentatuz, kontrasteetan oinarritutako iruditeriak argitara eraman zituen.

Kontrasteei tiraka, hurrengo sailek Euskal Herriko testuingurua hartzen dute ardatzean, eta 1980ko hamarkadako erradiografia sakona bideratzen dute: herri ihauteriak, ETAren eta GALen atentatuen eszenak, artista askoren irudiak… Hala, sentsazioak eta sentipenak biderkatzen dira, askotan irudien psikologiarekin konektatzen dugun bitartean.

Azkarateren irudiak iraganeko dokumentuak dira, eta etorkizunean haiekin egiten dena izanen da ahotsa emango diena. Hala, urteetan zehar ikusgarritasun eskasa jaso izan duen artista baten erakusketa monografikoa egituratzea, haren ibilbideari beharrezkoa den aitortza egitea da. Halaber, horretaz gain, artistaren lanaren katalogazioak eta Azkarate Funtsaren sorrerak aukerak ematen ditu iruditeria ezezagunen bidezidorretan aurrerapausoak emateko.

isabel-azkarate

Isabel Azkarate

Isabel Azkarate

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

2023ko Abenduaren 02tik
2024ko Otsailaren 25era


amaigabeko-taupada

Amaigabeko taupada

Naia del Castillo

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Azaroaren 14tik
2026ko Urtarrilaren 09ra

beste-beldur-batzuk

Beste beldur batzuk

Antoni Muntadas

Nafarroako Unibertsitateko Museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 15etik
2026ko Martxoaren 01era

zati-likidoak

Zati likidoak

Oaia Peruarena

Rotonda (Donibane Lohizune, Lapurdi)

2025eko Urriaren 24tik
2025eko Azaroaren 30era

arcoiris-82

Arcoiris 82

Irati Gorostidi

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Irailaren 11etik
2026ko Urtarrilaren 06ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.