artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Epika

Ez dira lirikarako garaiak. Denak zirraragarria eta ikusgarria izan behar du, nahiz eta segundo gutxi iraun. Aurreko astean graduazio ekitaldiei buruz hitz egiterakoan konturatu nintzen emozioak ukitzeko gauzak eskatzen ditugula.

epika
Edouard Toudouzeren ilustrazioa Theophile Gautier "Artea Arterako" teoriaren sortzailearen libururako.

2024ko Abenduaren 4a | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bazkariak, bidaiak, edo txangoak esperientzia hitzaren bidez ordezkatu ditugu. Esperientzia horiek kontatzeko modukoak eta erakusteko modukoak izan behar dute, sare sozialetara igotako argazkien bitartez, ahal bada. Harrigarria da esperientzia deitzea mundu digitalean bi segundo besterik iraungo ez duen zerbaiti.

Badirudi euskaldunak ez ginela oso emozionalak; orain, kontrako muturrera pasatu gara, eta besteen musu eta besarkaden bidez hunkitzen gara. Norbaitek lasterketa edo ez dakit zein txapelketa irabazi duelako edo unibertsitate titulu bat jaso duelako malkoak botatzeko prest gaude; zer esanik ez Gabonetako argiak piztu dituztelako, edo oparia jaso dugulako.

Gauza bera gertatzen da ekitaldi politikoekin ere. Negarra eragiteko moduko mitinak ezagutzen genituen, erotzeko moduko buruzagiren baten agerpenak ere ez ziren arraroak, baina gaur egun politikaren estetizazioa diskurtsoetara ere iritsi da. Lelo hutsek emozionatzen gaituzte, aspergarriak bihurtu diren manifestazioak berotzeko zerbait asmatu behar dugu: banderak astindu, ikurrak fabrikatu edo binakako ilaretan desfilatu.

30eko hamarkadan asko hitz egiten zen politikaren estetizazioren inguruan, batez ere proiektu totalitarioei buruz hitz egitean. Pertsonalitateari kultua, erakustaldi jendetsuetako eszenografiak, banderen eta pankarten aireratze disziplinatuak, ordenatutako desfileak eta kantu eta banden musikaren erritmoa. Hori guztia gorputzaren miresmenarekin nahastuta, gure garaiko heroien antzhandia duela iruditzen zait.

Jarrera epiko horiek guztiak mundu salbatzaileen estrategia bihurtu ziren interes politiko eta ekonomiko jakin batzuk inposatzeko. Gaur egun, badirudi horretan gabiltzala berriz ere, nahiz eta alderdi komiko edo esperpentikoek gain hartzen dieten jarrera estetizista horiei. Ezker-eskuin zabalduta dagoen populismoak epika eskatzen du, lirika gutxi. Norberaren barrura begiratzen duten adierazpen artistikoak ez daude modan. Arteak funtzioa izan behar du, bat izan edo bestea izan. L'art pour l'art hilda dago.


liburutazioak

Liburutazioak

Iñaki Martiarena

Tomasene Kultur Etxea (Altza) (Donostia, Gipuzkoa)

2024ko Abenduaren 09tik
2025eko Urtarrilaren 31era

galezina

Galezina

Jose Luis Vicario

Marzana aretoa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urtarrilaren 10etik
2025eko Otsailaren 21era

misterioa-argitzea

Misterioa argitzea

María Paz Jiménez

Kubo Kutxa aretoa (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Otsailaren 07tik
2025eko Maiatzaren 18ra

gabonak

Gabonak?

Urt. 18 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Opor egunak pasatu badira ere, Gabonetako gai batekin nator gaurko artikulu honetan. Gero eta arreta handiagoa pizten dit festa horiekin lotzen den ikonografia, itxura edo iruditeriak.

hastapenak

Hastapenak

Urt. 16 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'2023ko Arte plastiko eta ikusizkoetarako laguntzak' | Artistak: Taxio Ardanaz, Elisa Arteta, Nagore Txibite Lizarraga, Ada Garrues, Amaia Gracia Azketa, Jaione Inda eta Leire Urbeltz, David Mutiloa eta Alba de la Portilla Castillo. | Non: Baluarteko Harresi aretoan, Iruñean. | Noiz arte: Otsailaren 9ra arte.

mende-bat-berrordenatzea

Mende bat berrordenatzea

Urt. 15 | Itziar Ugarte Irizar [BERRIA.eus]

Garaian garaiko molde eta kezkei adi osatu du ehun urteko zeharkaldia euskal arteak. Haren garapena bada, beraz, gizartearen garapenaren isla ere. Antonio Gezalarekin hasi eta Itziar Okarizekin buka, Peio Agirrek gidatuta ibili du mendea BERRIAk.

carmelo-ortiz-de-elgea-margolaria-hil-da

Carmelo Ortiz de Elgea margolaria hil da

Urt. 14 | Ainhoa Sarasola [BERRIA.eus]

Bere paisaiengatik eta obra koloretsuagatik egin zen ezagun pintore gasteiztarra, Euskal Herriko artista nabarmenetako bat bilakatzeraino. 80 urterekin zendu da.

zergatik-hor

Zergatik hor?

Urt. 10 | [BERRIA.eus]

'HARRIA ETA POLTSA' | Non: San Telmo museoan, Donostian. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 16ra arte.

zenbakiak

Zenbakiak

Urt. 09 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Gabonak magiari lotu ohi bazaizkio ere, zentzu handiagoa du diruari lotzeak. Eguberrietako loteriarekin hasten da eta Errege Egunekoarekin amaitu. Batzuek aparteko ordainsaria jasotzen dugu, eta denok gastatzen dugu ohi baino gehiago.

adreiluak-egin-eta-sutan-egosi-ditu

Adreiluak egin eta sutan egosi ditu

Abe. 26 | Edurne Begiristain [BERRIA.eus]

Botere egiturek sortzen dituzten narratibei kritika egin die Zigor Urrutiak ‘Estrategiak (I saiakera)' erakusketan. Gasteizko Zas Espazioan dago ikusgai otsailaren 15era arte.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.