artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Felix Beristain hil da, azken euskal margolari kostunbrista

Gaur goizean hil da Felix Beristain Amallobieta margolari ondarroarra, 87 urtetan. Euskal kostunbrismoaren azken ikurra izan da, baina bestelako estilorik ere landu du. Ondarroa (Bizkaia) eta bertako biztanleak sarrien mihiseratu dituen margolaria da.

felix-beristain-hil-da-azken-euskal-margolari-kostunbrista
Felix Beristain. BUSTURIALDEKO HITZA

2025eko Otsailaren 20a | Garbiñe Ubeda [BERRIA.eus]

1937ko uztailaren 16an sortu zen Felix Beristain margolari kostunbrista. Txikitandik erakutsi zituen dohain apartak, lehendabizi marrazketarako, eta ondoren margoketarako. 17 urte zituela egin zuen bere aurreneko erakusketa, Eibarren (Bizkaia), Valentin Zubiaurre margolari eta lagun minaren aholkuari jarraikiz. Urte berean, beste bi erakusketa ere egin zituen, bata Ondarroan eta bestea Bilbon. Haren dohainak ikusita, beka bat eman zion Ondarroako udalak, San Fernando Arte Ederren Errege Akademiara joan zedin ikastera, baina, diru funtsa eskas zuela eta, berehala egin zuen atzera udalak.

Ikasketa baztertu, eta lanera itzuli zen Beristain. Ez zuen, halere, margolanak erakusteko proposamenik falta izan. Tolosan (Gipuzkoa) eta Euskal Herriko beste hainbat herritan erakusketak egin ondoren, Beristain nazioartekotu egin zen. Frantzian, esaterako, hiri ugaritara iritsi ziren haren margolanak, besteak beste Bordelera, Pauera, Akizera eta Okzitaniako Tolosara; Alemanian ere egin zituen erakusketak.

Errealismo gogorra

Bere lehen etapan kostunbrismoari heldu zion bete-betean. Kostrunbrismo tristea da harena: tonu ilunak eta errealismo gogorra erakusten ditu. Horren adibide da, esate baterako, haren hainbat horma irudietako bat, Ondarroako arrantzaleen kofradiakoa: Marinel andreari omenaldia (1968). Horma irudi horren ondotik, hamar urteko etenaldia egin zuen Beristainek, eta enkarguz besterik ez zuen margotu, 1974an Bilboko Arte Galerian erakusketa bat jarri zuen arte. Horko katalogoaren hitzaurrean, halaxe mintzatu zen Juan Antonio Zubikarai, Beristainen lanez: "Muralgileak etengabe egiten duen lanari esker, hainbat material erabil ditzake. Horrez gain, espazioaren ikuskera berri bat ematen dio, eta askatasun handiagoa ematen dio. Gaiak betikoak dira, lan eszenak lehenetsiz, orain giro lasai eta solidoan bilduta. Argiak eta koloreak paleta luzea dute, urdinen eta grisen gamara ohitua".

Beristain azken euskal kostunbristatzat jotzen da, baina beste estilorik ere landu zuen: esate baterako, abstrakzioa, hiperrealismoa eta postkubismoa. Azken estilo horrek, hain zuzen, aukera berriak zabaldu zizkion arrantzaleen jantziak eta ingurunea lantzeko.

Ondarroako paisaia landu zuen bereziki, baina bestelakorik ere margotu zuen, betiere bidaiei lotuta. Tartean dira Gaztelan, Londresen, Venezian, Portugalen eta Marokon margotutako lanak. Danubiotik gora egindako itsas bidaia batean Moldaviako lurrak ere deskubritu zituen, baita errumaniar jendeen plastikotasuna ere.

1981ean Jujuyra (Argentina) joan zen bizitzera, eta Arturo Acebal Idigoras pintoreak berrogei urte lehenago egindako ibilbidea egin zuen; han inoiz ez bezala landu zuen paisaia generoa.

Bere azken 30 urteak Arabako Sarrian eman zituen, Zuia herrian.


artelekun-zehar-1987-2002

Artelekun zehar. 1987-2002.

Artxiboan oinarritutako Artelekuri buruzko erakusketa bat

Artium (Gasteiz, Araba)

2025eko Uztailaren 04tik
2026ko Urtarrilaren 11era

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.