artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Euriari begira

INES MEDINA. Ikerketa analitiko-plastikoa (1978-1995) | Artista. Ines Medina. | Non. Artium museoan, Gasteizen. | Noiz arte. Ekainaren 1era arte.

euriari-begira
Ines Medinaren erakusketako obra bat, Artiumen. RAUL BOGAJO / FOKU

2025eko Apirilaren 12a | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Artium euskal arte garaikidearen museoa izanik, haren erakusketa politikako ildo garrantzitsu bat euskal arte garaikidearen erakusleiho izatean datza, hain zuzen; hainbat belaunalditako artisten ikusgarritasuna eta balioztatzea bermatuz, eta euskal testuingurutik esparru zabalagoetara begira jarriz. Hori horrela, museora bertaratzen den orok badaki gutxienez euskal artistaren baten banakoa izango duela zain bertan, eta badaki lorategiaren parean kokaturik dagoen aretoan izango dela hura.

Bildumako erakusketaren aretoak gurutzatu eta eskaileretatik igota ailegatu daiteke hara; eskailerak amaitzean zegoen hall antzeko bat gurutzatu, eta espazioa ezagutzen ez zutenentzat oso intuiziozkoa ez zen ibilbidea eginaz. Orain, ordea, espazio horretara ematen duen sarrera lekualdatu dute: eraikinaren barnetik igaro beharrean, kanpora irten, lorategia gurutzatu, eta instalatu berri duten beirazko egituratik barneratzen da. Zuzenagoa da, argiagoa eta erosoagoa; euririk egiten ez duenean behintzat.

Une honetan Ines Medinaren banakoa dago bertan; haren ibilbide artistikoaren lehen garaian ardazten da: Inés Medina. Ikerketa analitiko-plastikoa 1978-1995.

Areto honetako beste erakusketetan ere egin ohi duten moduan, artelanak hainbat eratako dokumentuekin batera jarrita daude elkarrizketan. Batetik, Medinaren lan eta ikerketa prozesua osatu duten paper gaineko lanak daude; eta bestetik, eta erakusketari amaiera ematen diola, Medinaren artxibo pertsonaleko zenbait elementu: lanen argazki efimeroak, iraganeko erakusketen eskuorriak eta haren lanari buruz idatzitako kritikak, besteak beste.

Erakusketekin gozatzeko eta disfrutatzeko modu asko daude. Moduetako bat artelanen instalazioak sortzen duen gozamen estetiko eta bisualaren bidezkoa izan daiteke, zentzumenek gidatutako hurbilpena estimulatzen duena; espazioaren kontrola eta instalaziorako abileziaren bidez erdiesten dena bereziki. Beste bat, berriz, gozatze kontzeptuala litzateke, estetika abiapuntutzat hartuta artistaren egitekoan eta lantzen dituen esparruetan sakonduaz egiten dena. Baina erakusketa berean gerta daitezke biak.

Kasu honetan, gozamen estetiko edo bisuala berehalakoa da, bereziki erakusketaren bigarren aretoan. Artelanak erritmo ezberdinak sortzen dituen instalazioaren bidez aurkezten dira, eta haien aurrean gainazaletako lerro ortogonalen dantzan eta lehertze batean murgiltzen da bisitaria. Erakusketa jakin honetan, ordea, gozamen kontzeptualean sakontzeko aukeraren falta sumatzen da: dokumentazioa bera artelanekiko destokitua dagoela ematen duelako zenbaitetan, eta Medinaren garai hartako lan ildo bakarra aurkezten delako. Erakusketan aurkezten den izaera geometriko-formaleko lanez gain, askoz ere organikoagoa eta figuratiboagoa den beste ekoizpena ere garai berean egin zuen arren; eta itxuraz hain ezberdinak izanik ere, erro komun bera zutena.

Bi lan ildoen arteko ezberdintasun estetiko hori dela eta, elkarrekiko modu isolatuan aurkeztu ohi izan dira bere aurreko erakusketetan ere. Erabaki horiek, ordea, kuratorialak eta instituzionalak izan dira kasu gehienetan, eta Mediraren ekoizpenaren eta ikerketaren konplexutasuna eta emankortasuna sakonean ulertzeko zailtasunak dakartzate; erakusketa hau horren adibide da. Izan ere, izenburuak iradokitzen du artistak lan formal eta geometrikoak soilik egin zituela garai hartan. Eta, horrela, erraza da betiko tranpan erortzea: euskal tradizio geometriko-abstraktuaren genealogian modu errazean txertatzen den aspektuari soilik ikusgarritasuna eta balioztatzea emanaz, historiaren irakurketa hegemonikoari jarraitu, eta artista rara avis bilakatzea, joera bereko gainontzeko gizonezko artisten artean.

Ondorioz, bertaratzeko egin duten sarrera berriaren tankeran, erakusketa zuzena, argia eta erosoa da. Baina euria egitea saihetsezina eta beharrezkoa den moduan, ustezko zuzentasun, argitasun eta erosotasunak kolokan jartzea ere nahitaezkoa da. Eta, Medinaren kasuan, benetako erronka haren ekoizpenaren eta ikerketaren aspektu guztiak hartzen dituen proposamena plazaratzean datza.


korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

eszena-iluna-bera-esna

Eszena iluna. Bera esna

Natalia Suárez Ortiz de Zarate

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Abenduaren 05etik
2026ko Martxoaren 01era

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

Abe. 05 | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

Abe. 04 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

Abe. 04 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

Aza. 28 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

Aza. 27 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

Aza. 27 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

Aza. 27 | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

Aza. 25 | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.