artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Interbentzio tentsionatuak

Sahatsa Jauregi. 'Flux Cored' | Lekua: Gasteizko Artium museoa. | Noiz arte: Irailaren 3ra arte.

interbentzio-tentsionatuak
Sabaitik zintzilikatuta daude Artium museoan ikusgai dagoen erakusketako piezetako batzuk. ENDIKA PORTILLO / FOKU

2023ko Maiatzaren 17a | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Artiumera sartu, eta, eskaileretan behera eginik, ezkerraldeko espazioaren ezkerrean dagoen erakusketara gerturatu naiz. Erakusgai dauden bildumen artean, espazio txikiena hartzen duena da hau. Mostraren izena Flux Cored da, Sahatsa Jauregik konposatutako pieza eskultorikoak biltzen ditu, eta Artiumeko Testuinguruak bildumaren programaren barnean kokatzen da; museoaren bilduman sartu berri diren piezen saretzea bideratzeko helburua duena, hain zuzen.

Mostra espazio bakarrean ehuntzen da, eta horrek pieza guztien arteko elkarrizketa bideratzen du. Alabaina, piezen artean etenik ez dagoela sumatzen da nolabait. Eskulturek elkarrekiko dauzkaten lotura estetiko eta diskurtsiboak argiak izanik, eskulturak autonomoak izatea baino gehiago, osotasun bat bideratzen duen instalazio eskultorikoa dela esan genezake.

Bertara barneratzean, museoa desagertu, eta bestelako atmosfera batera naraman gune batean dagoela sentitu du nire gorputzak. Formen eta egituren arteko uztartzeei, irudiei edota gainazalei zuzendutako lege ez-idatziak berrantolatzen dituzten eskulturez osatzen baita espazioa. Hormen zuritasunarekin kontrastatzen dute egiturok, eta, era berean, kutsu industriala arnasten den nonbait kokatzen gaituzte, pieza gehienak altzairuzko xaflaz edota hodiz egituratzen baitira.

Dena dela, Sahatsa Jauregik ehundutako konposizioak ez dira horretara mugatzen, altzairuak helarazi zezakeen hoztasuna urratzen duten interbentzioek osatzen baitituzte eskulturak. Espazioarekin kontaktua dugun lehenengo momentuan ohartzen gara horretaz: manikien buruak, lupak, kristalezko lurrin pote bat, tangak, lumak, plastikozko frutak...

Ildo horretan, interesgarria dira oso piezen instalazioek sortzen dituzten erritmoak, nolabait ere harmonia urratzen baitute. Eta, urratze horretan, instalaziook gorantz edo beherantz, atzerantz edo aurrerantz begiratzera eramango gaituzte. Halaber, horrek eramaten nau pentsatzera gure gorputzak baduela bere lekua eskulturen artean: hutsunez hutsune, instalazioaren atalak aztertzen ditugu, eta, horren bitartez, koreografia anitz gauzatzen dira.

Instalazioaren atal batzuei sabaiak heltzen die, baina badira lurraren eta sabaiaren sustengu izateko keinua egiten dutenak ere. Horren eredu da Perfume izenekoa, altzairuzko hodiek eta objektu gardenek konposatzen dutena, hain zuzen. Kontrasteak sortzen dira lurrinezko potearen, lupa gardenen forma organiko bezain gardenen eta hodi zurrun eta beltzen artean.

Bada, eskulturak aztertzen ditugun heinean, euskarrien arteko tentsioak sumatuko ditugu. Uztartzeak sortzen baitira artistak berak egituratutako piezei egindako interbentzioen bitartez. Alegia, interbentzioek zentzu bat inskribatzen dute artelanetan, eta, horrela, bide berriak irekitzen dizkiote ikusten dugun horrek helarazten digunari.

Halaber, interbentzio materialez gain, espazio batean gauzatutako esku hartze ohien oihartzunak dira Izarrak eta Jone, Leire, Hodei, Nora eta Ni piezak. Gorputzen presentziak antzematen baitira haietan. Era berean, eskulturak, nonbait, gorputz horiek behin izandako keinuen errepikapenak edota kristaltzeak dira. Halatan, gorputzen presentziek ez dute mugarik, esan bezala, haien oihartzunak bertan daudelako. Momentuz momentu eskulturak aztertzen ditugun heinean, oihartzunak eraldatu egin daitezke, eta, horiez baino gehiago, itzalei buruz hitz egin genezakeela ondorioztatu dezakegu, edota gorputz horien keinuen argazki ilunez ere bai.

Bada, argazkiok, konposatzen dituzten beste objektuekin batera ulertzen ditugunean, argazki izateari uzten diote. Orduan, haien dimentsio eskultorikoak hartzen gaitu. Egunerokotasuneko keinuak egunerokotasuneko objektuekin ehuntzen dira, eta sinbiosi horretan ohikoak ez diren irudiak sortzen dira. Baina, aldi berean, inguratzen gaituenaren irakurketa estetikoen gatazkan kokatzen gaitu artistak. Interbentzioz interbentzio, geure begiradak hartzen dituen objektuen tentsioari eutsiz.


x-dei-ezazu

X dei ezazu

Iván Floro

SC Gallery (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 17tik
2025eko Azaroaren 20era

ufotofu

UFOTOFU

Alexandra Metcalf

Champ Lacombe galeria (Biarritz, Lapurdi)

2025eko Irailaren 13tik
2025eko Azaroaren 16ra

merkurioren-disidentzia

Merkurioren disidentzia

Fernando Renes

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Azaroaren 16ra

zati-likidoak

Zati likidoak

Oaia Peruarena

Rotonda (Donibane Lohizune, Lapurdi)

2025eko Urriaren 24tik
2025eko Azaroaren 30era

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

alfonbretan-kontatutako-gerra

Alfonbretan kontatutako gerra

Aza. 07 | Enekoitz Telleria Sarriegi [BERRIA.eus]

Erakusketa berezi bat jarri dute Donostiako Nomada dendan: ‘Balak ehuntzen, bakea amesten'. Afganistango emakumeek ehotako alfonbrak dira: tankeak, hegazkinak, misilak eta granadak dituzte apaingarri gisa.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.