artekaria

Euskal Herriko
Arte Ataria

aktualitatea

Gorputz izateko formak

'KOSMETAI' | Egilea: Hodei Herreros. | Non: Montehermoso kulturgunea, Gasteiz. | Noiz arte: Maiatzaren 19ra arte.

gorputz-izateko-formak
Hodei Herrerosen erakusketa Montehermoson. Arg/ ENDIKA PORTILLO - FOKU

2024ko Maiatzaren 3a | Elena Olave [BERRIA.eus]

Antzinako Grezian, kosmetai-ak ziren edertzearen tekhnea garatzeko arduradunak, ordena eta edertasun publikoaren zaindariak. Haietako batzuek greziar gimnasioak atondu eta bertaratutakoak garbitu eta perfumatzeko ardura zuten;beste batzuek, ordea, tenplu eta eskultura publikoak zaintzekoa eta koloreztatzekoa. Hala, gaur egungo kosmetika kosmeo greziar berbatik datorren hitza da, edertzeari erreferentzia egiten diona. Halaber, kosmeokosmos hitzarekin lotzen da, erro greko berarekin, unibertsoaren ordena egokiari eta formen orekari lotzen zaiena. Gorputzen edertzearen eta formen zaintzaren eta higienearen ulerkera arkaiko hori da Herrerosek berreskuratu duena Kosmetai izenburupean antolatutako mostran.

Montehermoso kulturguneko Jovellanos areto kubikoan aurkituko ditugu oso era harmoniatsuan antolatuta Herrerosen eskultura lanak, zeinak azken urteetan artistak egindako bidearen adibide diren. Lehenengo ikustaldian, espazioa bitan banatzen delako sentsazioa izan dezakegu, batez erealbo bateko zein besteko egur piezen tonuen arteko kontrasteei erreparatzen badiegu. Horrekin batera, deigarria da paretan eta lurrean kokatutako piezen arteko elkarrizketa, zeinak areto osoan zehar hedatzen diren bertikalki zein horizontalki. Halaber, mostrak nahiko giro etxekoia iradokitzen du, hein handi batean argiztapen epelagatik eta eskultura piezen izaeragatik. Izan ere, azken horiek arkitektura elementu zein dekorazio formetatik hain gertu kokatzen dira, ezen, ezinbestean, erakusketa aretoari espazio domestiko kutsua eskaintzen dioten.

Espazio txikira sartu bezain pronto, formen ingeraden nagusitasunaz jabetuko gara, bolumetria nagusia lautasuna izaki. Halatan, lautasuna, edo, zehatzago, lautasunetik formak, figurak eta eskulturak garatzeko nahi berezia da pieza ia gehienek partekatzen duten ezaugarria. Ezkerraldeko hainbat eskulturatan coquette estetika gogorarazten diguten begizta arrosa argiak ikusiko ditugu, egurraren edo kartoiaren moduko materialetan txirikordatuta, kontrastea sortu eta apaingarri zein egiturazko elementu gisa funtzionatzen dutenak.

Halaber, ezkerraldeko pareta zurian ikusiko dugun eskultura pieza bakarra Gestos para 1 besito seriea izango da, zeinetan kokapenaren arabera forma bat edo beste antzemango dugun. Bestalde, egurrezko hiru tenplete ikusiko ditugu, aretoko pilare zurien arabera egokituta. Horiek arretaz inguratzea ezinbesteko mugimendua izango da, bisitariak tenplete bakoitzak gordetzen dituen elementu ornamentalak ikusi nahi baldin baditu.

Aretoaren eskumaldean, egurrezko oinarria duen beirazko mahai bat topatuko dugu, horren gainean zeramikazko kopa bat eta oinarriaren alboan makillajea aurpegitik sakabanatzeko arrautza formako esponja erabiliak. Bestalde, mahaiaren aurreko paretan egurrezko bi pieza egongo dira, makillajez leundutako azalerekin.

Azalaren lanketa garaikidearekin eta apaintzearekin lotutako elementuak ez ditugu soilik bi konposizio horietan topatuko. Izan ere, Herrerosek baliatzen dituen materialetako askok dermisaren zaintzarekin eta gorputzaren modelatzearekin harreman zuzena dute (xaboia, olio naturalak, depilaziorako argizaria edo buztina), zeinakfemeninotasunaren iruditeriazehatz batekin ere lotu daitezkeen.

Ingerada formaren eta materiaren arteko muga bada, azala gorputzaren eta munduaren arteko mugatzat ere uler dezakegu. Zentzu horretan, giza azalaren lanketa era zuzenean lotzen da piezen azaleraren lanketarekin. Harreman hau nahiko modu agerikoan ikus dezakegu Kosmeo piezan. Pieza hori lurreko zati bat estaltzen duen egur xafladun konposizioa da eta skincare-a egiteko maskaren formak gogorarazten dizkiguten aurpegi forma hustuak agertzen ditu xafla ertzetan.

Orain dela urtebete ikusi nituen lehengo aldiz Herrerosen bionboak eta beste lan batzuk Bilboko Rekalde aretoan. Une hartan, Herrerosen pieza fin eta leunki landuak iruditeria oso pertsonal baten emaitza iruditu zitzaizkidan, eta estetikoki bereizgarriak ere bai. Mostra honetan, artista gai izan da azalezkotasunaren konnotazioari buelta emateko, lautasuna, azalaedo edertasuna bestelako balio batzuekin betez eta gorputzak eraikitzeko forma eta konposizio berriak proposatuz.

Herrerosek bere mundus edo bitxi-kutxa erakusketa espazioan zabaldu eta eskaini digu, eta iruditzen zait gordailu horretako material, forma eta ideiak lantzen eta zaintzen jarraitu beharreko arkitektura puskak direla, batez eregorputz izateko beste modu batzuk irudikatze aldera.


aire-errea

Aire errea

Xabier Erkizia

Bakearen museoa (Gernika-Lumo, Bizkaia)

2024ko Maiatzaren 16tik
2024ko Uztailaren 07ra

edonor-denok-inor-ez

edonor denok inor ez

Euskal Herriko arte-hezkuntza instituzionalizatzeko prozesuak, 1978-1991

Artium (Gasteiz, Araba)

2024ko Otsailaren 02tik
2024ko Irailaren 01era

atzeko-planoa

Atzeko planoa

Mikel Otxoteko

Montehermoso Kulturunea (Gasteiz, Araba)

2024ko Martxoaren 22tik
2024ko Maiatzaren 26ra

splash

Splash!

Josette Dacosta

Areto Nagusia (Bera, Nafarroa)

2024ko Apirilaren 20etik
2024ko Ekainaren 02ra

bat-bitan

Bat-bitan

Uholdeak 2024

Agoizko kultur etxea (Agoitz, Nafarroa)

2024ko Maiatzaren 03tik
2024ko Maiatzaren 25era

galdera-txikiak

Galdera txikiak

Mai. 17 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Zein den artistaren lekua galdetu dio irratiko esatariak artistari. Artistak galdera handi hori galdera txikitan xehetuko lukeela erantzun du.

hiru-hitz-hamaika-eduki-iii

Hiru hitz, hamaika eduki (III)

Mai. 10 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko bi zutabeetan Erromako Kapitolioko Museoen sotoan ikusi nuen estela bat aztertzen aritu naiz. K.o. I. mendeko hilarri bat zen, eta hiru hitz besterik ez zuen, bata bestearen azpian: "Antiochus/libertus/pictor" esaten zuen, alegia, "Antiochus. Libertoa. Margolaria". Gaurkoan azken hitzari ekingo diot, pictor, margolaria.

esperimentazioaren-alde

Esperimentazioaren alde

Mai. 09 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

'Herri bat behar da mendi bat altxatzeko' | Artista: Maria Jerez. | Noiz arte. Abuztuaren 25era arte. | Non. Donostiako Tabakaleran.

hiru-hitz-hamaika-eduki-ii

Hiru hitz, hamaika eduki (II)

Mai. 07 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Aurreko astean Erromako Kapitolioko Museoen sotoan ikusi nuen estela bat aztertzen hasi nintzen. Hilarri bat zen, eta hiru hitz besterik ez zituen, bata bestearen azpian:"Antiochus/libertus/pictor" esaten zuen, alegia, "Antiochus. Libertoa. Margolaria". Aurrekoan Antiochus izenari eskaini nion zutabea, eta gaurkoan libertus hitzak zer kontatzen digun arakatzea dagokit.

basterretxea-ehun-urte-bost-geldiune

Basterretxea: ehun urte, bost geldiune

Mai. 07 | Itziar Ugarte Irizar [BERRIA.eus]

Margolaritzan, eskulturan, zineman, diseinuan eta, orobat, euskal kulturaren susperraldiaren aldeko lanean nabarmendu zen Nestor Basterretxea. Mendea bete da artistaren jaiotzatik, eta bost urratsetan zeharkatu du haren ekarpena BERRIAk.

absentziak

Absentziak

Mai. 03 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Harritu egin nau hauteskunde kanpainako kartelen antzekotasunak. Garai batean kolore edo irudien bitartez egiten zen bereizketa berdintasunak ordezkatu du: zein da kartelean azaltzen den gizona, Pradales edo Otxandiano?

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.