artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Egoteko modu berriak

'unform' | Artista: Patricia Dauder. | Non: Artiumen, Gasteizen. | Noiz arte: irailaren 29ra arte.

egoteko-modu-berriak
Patricia Dauderren zenbait pieza, Gasteizko Artiumen irekitako 'Unform' erakusketan. Arg/ ENDIKA PORTILLO - FOKU

2024ko Ekainaren 6a | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Zuzendaritza berria sartu zenetik Artiumen hainbat aldaketa izan dira, garrantzitsuena agian Euskal Herriko artearen historiografiaren inguruko bestelako ikuspegi kritikoak plazaratzeko planteamendu ezberdinak proposatzearen nahia izan da; izan bildumaren erakusketak aintzat hartuta, izan aldi baterako mostra ezberdinen bidez (banakoak zein taldekoak). Baina horiez gain, izan dira bestelako zenbait aldaketa ere, ez dutenak hain izaera kritikoa —edo zenbaitetan baita politikoa ere—, baina instituzioaren erakusketa-programan zuzenean eragina dutenak: espazioen birmoldatzeak egin zituzten, leihoak irekiz adibidez, kanpoko argia eta kanpoko errealitatearen zantzu batzuk bederen lur-azpiko barne espazioarekin lotuz. Espazioen birmoldatzeak egin zituzten, jatorriz artelanak erakusteko espazioak ez ziren zenbait lekutan obrak eskegiz eta hauei protagonismo berezia emanez. Orain, aretoetara jaisteko azken eskailera-atalera iritsi aurretik Juncal Ballestinen hainbat pintura ederrek egiten dute ongietorria. Eta espazioen birmoldatzeak egin zituzten, bildumaren erakusketarentzat espazio nagusi bat utzi arren, instituzioaren azalera osatzen duten beste erakusketa-guneen tamaina txikituz. Ondorioz, bisitatzeko atseginagoak diren proposamenak egoteaz gain, instituzioaren eskaintzan ere aniztasun gehiago ekarriz. Hain zuzen, espazio horietako batean dago egun Patricia Dauder artista kataluniarraren banakoa: Unform.

Hiru areto nagusik osatzen dute erakusketa, hurrenkeran txikitzen doazenak, artistaren unibertsoan pixkanaka barneratu eta lotura horretan bisitariek izan dezaketen introspekzio lanean ere espazioak berak laguntzeko intentzioa izango balu bezala. Izaera ia mistikoa dute Dauderren lanek osatzen dituzten aretoek; erabateko baretasuna, lasaitasuna, gelditasuna sentiarazten dute. Isiltasunean norberarengan barneratzeko espazioa eskaintzen dute, norberaren sentsazioetan, norberaren hautemateetan, norberaren esperientzietan. Ahoz gorako hitzek zentzua galtzen dute belarrietan, eta areto-zaintzaileen aulkiek ere enbarazu egiten dute begietan.

Dauderren erakusketan sartzea paisaia batean barneratzearen parekoa da, naturak eskaintzen dituen babes eta sendatze espazio guztiz antzekoetan sentitzen da bisitaria, hori bai, haize, erreka edo txori-soinurik gabe. Dauderren piezek badute zerbait gizakia eta naturaren arteko harremana estutzen dutenak; biak lotzen dituztenak halako zilbor-heste ikusezin baten bidez eta naturaren luzapen bat besterik ez garela gogorarazten dutenak. Egunsenti eta ilunabarretako zeruak biltzen dituzten kolore ñabarrak ageri dira zintzilikatutako oihal ezberdinetan, euriak harrapatu eta haien gainetan isuritako tinduen orbainak bailiran —Alineacions (2018)—. Erreka bazterretako harriak diruditen eskulturak —Balls (2015) hormaren kontra daude, lurrean, inolako idulkirik gabe; harriak beti lurrari baitagozkie. Eta hildako enbor zatikatuek ere lurrari dagozkielarik, xaflatutako egur zati belztuak diruditen eskultura ere hor dago; idulkirik gabe, hormaren kontra, lurrean —Finning (2019)—. Emaitza hauek, zalantzarik gabe, artistaren lan egiteko moduen ondorio zuzenak dira; eta, era berean, artistaren lan egiteko modu eta prozesuak ikusleekin partekatzea lortzen duen bere kezkarik sakon eta zintzoenei erantzuteko moduak dira.

Natura eta denboraren arteko elkarlanari ematen dizkio ekoizpen prozesuaren giltza nagusiak, artista bera, ia prozesuaren ikusle huts bilakatuz. Objektuak, tenperatura aldaketa, hezetasun-baldintza ezberdin, argitasun eta lurperatze egoeretara murgiltzen ditu, eta haietan daudela, denbora ematen die. Eta denborak, era berean, egoera horietatik edan, eta objektuei izaera berri bat eskaintzen die; aurrez ezarri edo definitu gabeko beste forma berri bat (hori izan daiteke Unform), egoteko beste modu berri bat. Eta pentsatzera eramaten du: guk ere, gizaki bezala, denborari eta naturari guregan erresistentziarik gabe eragiten utziko bagenieke, ze forma berri hartuko genuke? Zein izango litzateke egoteko izango genukeen modu berri hori?


beste-beldur-batzuk

Beste beldur batzuk

Antoni Muntadas

Nafarroako Unibertsitateko Museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 15etik
2026ko Martxoaren 01era

periferian

Periferian

Erakusketa kolektiboa

ZAS kultur aretoa (Gasteiz, Araba)

2025eko Azaroaren 06tik
2025eko Abenduaren 06ra

korde-gabe

Korde gabe

Sky Hopinka

Guggenheim Bilbao (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Irailaren 18tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.