artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Erik Boulatov errusiar margolari abangoardista hil egin da.

Sots Arteko figura nagusia, Parisen hil da, bizi zen tokian, azaroaren 9an, 92 urterekin.

erik-boulatov-errusiar-margolari-abangoardista-hil-egin-da
Erik Bulatov, 2016. © Евгения Давыдова

2025eko Azaroaren 17a | Quentin Humbloten artikulutik itzulia [JdA]

Moskuko kontzeptualismoaren eta Sots Artearen azken ordezkari handienetako bat zen (Pop Art estatubatuarraren baliokidea Sobietar Batasunean). Erik Boulatov artista errusiarra 2025eko azaroaren 9an hil zen, 92 urte zituela, Parisen. Cyrilikoz idatzitako esaldiak eta hiri zein landa paisaiak uztartzen zituzten bere lanengatik zen ezaguna, eta horrela lagundu zuen Errusiako arte garaikidearen berrikuntzan.

1933ko irailaren 5ean jaio zen Sverdlovsk-en (gaur egungo Jekaterinburg) Ural mendietan, eta haurtzaroan Moskuraino joan zen Alderdi Komunistako karguduna zen bere aita jarraitzeko. 1947 eta 1952 artean margolaritza, eskultura eta arkitekturako eskola batean ikasi zuen, eta 1958ra arte prestakuntza Súrikov Arte Ederren Institutuan jarraitu zuen.

1953an Staline hil ondoren ere erregimenak ezarritako estilo ofiziala zen Errealismo Sozialistarekin ez zuen sekula erosotasunik sentitu, eta umeentzako liburuen ilustratzaile bihurtu zen, bere lagun artista Oleg Vassilievekin batera. Harekin hiru hamarkadaz baino gehiagoz kolaboratu zuen eta hainbat sari irabazi zituzten.

Sobietar Batasuna apurka irekitzen hasi zenean, Pop Arta ezagutu zuen, jaialdi batean. 1960ko hamarkadan, bere lagunekin batera —tartean Oleg Vassiliev, baina baita Ilya Kabakov, Vladimir Yankilevsky eta Viktor Pivovarov — Boulevard Sretenski izeneko taldea sortu zuen, euren bilera-kalea izen berekoa. Talde horren lan-lerroak eten egiten zuen errealismo sozialistarekin eta XX. mendearen hasierako errusiar abangoardetara hurbiltzen zen. Horrela bihurtu zen Boulatov Moskuko kontzeptualismoaren figura nagusietako bat, bere talde lagunen antzera.

1985ean, ordurarte Sobietar Batasunean ia ezezaguna eta Europan guztiz baztertua zelarik, anonimotasunetik atera zen, Mikhail Gorbatxoven Perestroika hasi zenean. 1988ko Veneziako Biurtekorako Sobietar ordezkaritzaren parte izan zen, eta aukera baliatu zuen lehenik New Yorkera eta gero Parisa emigratzeko; azken hiri horretan finkatu zen 1991 eta 1992 artean, nahiz eta Errusiara joaten jarraitu zuen bere erakusketengatik.

1960ko hamarkadan Errusian asko erakutsi bazuen ere, batez ere kafetegietan izan ziren bere lanak ikusgai. 1988tik aurrera, erakusketak eta atzerabegirakoak bata bestearen atzetik etorri ziren: lehenengoa Zurich-eko Kunsthalle-n izan zen, eta ia berehala beste bat Pariseko Georges Pompidou Zentroan urte berean. 2006an Errusian egin zen bere lehen atzerabegirako handia, Tretiakov Estatuko Galerian, Moskun. 2013an, hiriburu berean, bere taldearekin batera aurkeztu zuten erakusketa Arte Garaikidearen Museoan, Roman Abramovitxen museo pribatuan, eta 2014an berriro ere Moskuko "Manège" Erakusketa Zentroan. Bere azken erakusketa handienetako bat 2023koa izan zen, Nijni Novgorodeko Arte Museoan, 90. urtebetetzea ospatzeko.

Errusiako erregimena etengabe kritikatu zuen, eta bere margolanetan iseka egin zion, estatuaren lelo ofizialak berreskuratuz, adibidez "Gora PCUS" (2003-2005) lanean, 2016an Semerinikhine bildumagile bikoteak Pompidou zentroari legatu ziona.

2008an Errusiako Arte Ederren Akademiako kide izendatu zuten, eta 2015ean Arteen eta Letren Zaldun izendatu zuten Parisen. Gaur egun, bere lanak mundu osoko bildumetan daude ikusgai: Errusian —Tretiakov Estatuko Museoan eta San Petersburgoko Hermitage Museoan—, baita Europan eta Estatu Batuetan ere, esate baterako New Yorkeko Guggenheim Museoan, Koloniako Ludwig Museoan eta Basileako Kunstmuseum-ean.

irudi galeria

erik-boulatov-mozart-1991-erik-boulatov

formaren-sintaxia

Formaren sintaxia

Maite Leyún

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Maiatzaren 14tik
2026ko Martxoaren 22ra

ukitu

Ukitu

Maider López

Tabakalera (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 24tik
2026ko Otsailaren 07ra

egikera-sortzaile-bat

Egikera sortzaile bat

Marisa González

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 29tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

topaketen-dardara-artistikoa-iraunaraztea

Topaketen dardara artistikoa iraunaraztea

Aza. 16 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Iazko Iruñeko Topaketetan plazaratutako gogoeta artistikoetan inspiratutako sei obra jarri dituzte ikusgai Baluarten, gune hori pentsamendurako eta sorkuntzarako "erresonantzia kaxa" bihurtzeko asmoz. Erakusketa azaroaren 29ra arte izanen da ikusgai.

erakusketa-integratzailea

Erakusketa integratzailea

Aza. 14 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Gutxien espero duzun erakusketak generoaren parekidetasun aldetik egokia izateagatik harritzen zaitu. Ezusteko polita izan nuen Bartzelonako Miró Fundazioan ikusgai dagoen Miró eta Estatu Batuak erakusketa bisitatzerakoan.

ez-dakizuna-egitea-ez-dakizunarekin

Ez dakizuna egitea, ez dakizunarekin

Aza. 14 | Iñigo Astiz [BERRIA.eus]

Azken bost urteetan sortutako eskulturak bildu ditu Angel Bados artistak Bilboko Carreras Mugica galerian. Jorge Oteizaren oihartzuna eta Europako artea ez ezik, arabiar kultura ere izan du sorkuntzarako solaskide.

firenzek-fra-angelicoren-birbalorazioa-proposatzen-du

Firenzek Fra Angelicoren birbalorazioa proposatzen du

Aza. 12 | Olivier Tosseriren artikulutik itzulia [JdA]

Italiako azken hirurogeita hamar urteetan egin den lehen atzera begirako erakusketak baieztatzen du fraide margolariari Berpizkundeko iraultza artistikoan egotzitako rola.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.