artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Benetakotasuna

Aspaldi ez nuen pintura erakusketa batean halako zirrararik sumatu. Erakusketa areto zuri erraldoira sartu, eta pintzelkada beltzez margotutako emakume gorputzak etzanda azaltzen dira, lerrokatuta dauden tamaina txikiko koadroetan.

benetakotasuna
Tracey Eminen erakusketa New Yorkeko White Cuben

2024ko Urriaren 10a | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Batzuek hondo gris zikina dute, besteek arrosa, hainbatek urdina, beltza edo gorria. Pintura mihisetik goitik behera tantaka edo txirrioka erortzen denez, artelanek itxura zabarra eta gogorra ematen dute.

Korridore estuko koadro txikien erritmo azkarreko ukabilkadetatik gure onera bueltatu ezinik gabiltzala, areto handiagoetara sartzen garenean inpresioak gora egiten du. Koadroak handiagoak direnez, darien intentsitateak begiak eta burua gogor jotzen ditu. Emakumea biluzik, emakumea etzanda, emakumea sufritzen, sexuaren ezintasuna, bakardadea, katuaren konpainia, emakumea ohean, batez ere ohean. Ezin burutik kendu Tracey Eminek Londresko White Cube izeneko aretoan egindako erakusketan gaudela. Hain zuzen, Tracey Emin artista britaniarra ezagun egin zen 1999ko Turner sari ospetsuenetarako aukeratu zutelako My Bed izeneko lanarekin. Artistak depresio garaian jaiki ezinik egon zen ohea bera erakutsi zuen bolada hartan erabili zituen jateko, edateko eta beste gauzekin. Lanak eztabaida eragin zuen, bai Londresen, bai munduan ere, eta horrek artista ospetsu bihurtu zuen.

Oraingo honetan ere oheak ikus ditzakegu, baina baliabide klasikoago batekin adierazita: pintura. Horrek harritzen gaitu ez badugu artistaren azken urteetako ibilbidea ezagutzen, pintura izan baita bere arreta bereganatu duena azken lanetan. Hala ere, White Cuben erakusgai dauden koadroak hain dira biszeralak non ezin gaituzten hotz utzi. Badirudi Eminek gaixotasun gogorra gainditu duela eta heriotza hurbiletik ikusi duela; ez dago esan edo azaldu beharrik, barrutik irtendako pinturak dira, brotxak eta pigmentuak gorputzarekin bat egiten duten horietakoak. Amorrutik irtendakoak, bizipen latzak igaro dituen norbaitenak.

Badakit autobiografikoak direla eta sarritan kritikatu dudala ni-niaren artea, baina hor dago pinturaren historiaren esperientzia laburtua: Egon Schieler, Bonnard, Vuillard, Manet, Courbeten Munduaren sorrera-ri egindako keinu eta guzti, baina, batez ere, 60ko hamarkadatik gaur egunera emakumeek jasan dituzten bazterketen haserrea: Louise Bourgeoisen eskultura ikusten dugu Eminek erakusketa aretoan jarri dituen bururik gabeko brontzezko gorputz erraldoietan, alua zabalik duten Niki de Sant Phalen Nanak, baina batez ere, Nancy Sperok bere gorputz gaixoarekin egin zituen lan interesgarriak. Gorputz zaurgarrien aldarrikapena.

Ados, autofikzioa modan dago, baina ondo egindako lanak ez du aitzakiarik. Indar maila horrekin eta, aspaldian asko erabiltzen zen hitzaren bidez esanda: benetakotasun maila horrekin ikusita, Eminek arte esperientzia osora eramaten gaitu.


ilargia-uretan

Ilargia uretan

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2024ko Ekainaren 21etik
2025eko Otsailaren 23ra

19-02

19.02

Garazi Etxebarria Azurmendi

Juan Manuel Lumbreras (Bilbo, Bizkaia)

2024ko Urriaren 25etik
2024ko Abenduaren 05era

oparitu-urtu

Oparitu, Urtu

Katixa Goldarazena, Blanca Niemietz

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2024ko Urriaren 01etik
2025eko Urtarrilaren 12ra

harria-urtu

Harria urtu

Victor Rios, Myriam Gesalaga

Oxford aretoa (Zumaia, Gipuzkoa)

2024ko Azaroaren 15etik
2024ko Abenduaren 08ra

berandu-gabiltza

Berandu gabiltza

Aza. 07 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Bilboko Guggenheim museoak zabaldu duen Hilma af Klint pintorearen erakusketa ikustean galdetu diot neure buruari noiz iritsiko den arte historiako eskuliburuetara artistaren lana.

artearen-unibertsaltasunik-ezaz

Artearen unibertsaltasunik ezaz

Aza. 05 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Klasiko bat da: espero ez duzunean, berriz agertzen da artea unibertsala den ideia. Orain dela gutxi preziatzen dudan lankide bati entzun nion hitzaldi batean, eta berriz ere pentsatu nuen ez nengoela ados.

irudimenaren-askapenerako-oharrak

Irudimenaren askapenerako oharrak

Urr. 24 | Uxue Rey Gorraiz [BERRIA.eus]

Asteon ehun urte bete dira Andre Bretonek 'Manifestu surrealista' argitaratu zuenetik. Testu horretan, "logikaren eta moralaren diktadura deuseztatzeko" bide gisara definitu zuen surrealismoa, eta literaturari loturiko ideia iraultzaile mordoa jaso.

espetxe-zigorra-eman-diete-ekiloreei-eraso-egin-dieten-bi-aktibistei

Espetxe-zigorra eman diete Ekiloreei eraso egin dieten bi aktibistei

Urr. 24 | Jatorria: JournalDesArts

Hilabetetako espetxe-zigor betea ezarri diete bi ekintzaile ekologista britainiarrei. Bi militanteen zigorraren berri ukan eta ordu gutxira, Just Stop Oil-eko beste hiru ekintzailek National Gallery-ko Van Gogh-en bi Ekilore zipriztindu dituzte.

manifesta-15

Manifesta 15

Urr. 24 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

2004an Donostian egin zenetik ez nuen aukerarik izan Manifesta berriz ikusteko. Manifesta delako elkarte pribatuaren asmoa Europako hiri ezberdinetan biurtekoak antolatzea da, bertako sare kulturalarekin batera.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.