artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Joseba Beramendi, 'Exprai': "Adimen artifiziala albo batera utzi, eta euskal marrazkilariengan konfiantza izan behar da"

Bizitza osoa marrazkigintzaren bueltan pasatu du Expraik, eta, 2023tik, buru-belarri dihardu horretan. 30 urteotan egin duen ibilbidearen lagin bat dago ikusgai Aieteko kultur etxean, irailaren 7ra arte.

joseba-beramendi-exprai-adimen-artifiziala-albo-batera-utzi-eta-euskal-marrazkilariengan-konfiantza-izan-behar-da
Exprairen erakusketaren lagin bat, Aieteko kultur etxeko Ilustratzailearen txokoan. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

2025eko Agorrilaren 29a | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

Hiru hilez behin, Aieteko jauregiaren pean dagoen kultur etxeakilustratzaile baten lanak biltzen ditu Ilustratzailearen Txokoan. Eta oraingo honetan, Joseba Beramendi Exprai-ren(Iruñea, 1973) txanda da. 30 urtean "denetarik probatzeko aukera" izan du, eta horren erakusgarrida apaletan dagoen lagina: ilustrazio andana, musika instrumentu bat, eta pertsonaia entzutetsuen figura txikiak, besteak beste.

Txiki-txikitatikgustatu zaio marrazkigintza Exprairi, etakomikigintzako, diseinu grafikoko eta animazioko ikasketak egin zituen. Marrazkiak egitea da haren benetako pasioa, baina "egunero jateko ohitura txarra" duenez, beste lan batzuk ere egin behar izan ditu. 30 urtetik gora igaro zituen diseinu agentzia batean, baina,2023an hura utzi,etamarrazkigintzan bete-betean jarduteko hautua egin zuen.

Aspalditik buruan zerabilen erabaki hori hartzea, baina orain dela bi urte eman zuen pausoa. Bizimodua goitik behera aldatu zaio, eta argi dio: "Agentzia utzi nuenetik ekonomikoki larriago banabil ere, lasaiago bizi naiz". Lehen agentzian, eta orain etxean. Lehen diseinuan, eta orain liburuen maketazioan. Gutxi batzuen eskuetan baino ez baitago marrazkiak egite hutsetik bizimoduaateratzea. Soilik marrazkigintzatik bizitzeagustatuko litzaioke, bainabestelakoetan"oso gustura" aritzen dela ere onartu du.

Zenbat urte, hainbat alor

Hamaika arlotan jardun du 30 urteko ibilbidean:irratian, aditu eta esatari moduan:ikasle eta irakasleei hitzaldi eta ikastaroak ematen, eta abar. Ofizioaren prekaritatearen ondorioaizan daiteke hori, neurri batean, baina "gauza berriak probatzea" oso gustuko duela ere aitortu du. Egindakoproiektuguztien artean kutunik ba ote duen galdetuta, esan du denetan "oso ongi" pasatu duela. Askotariko lanak egin ditu,baina egilea euskalgintzarekin konprometituta egon da beti. Horren erakusgarri da zerkomunikabiderekineta zerartistarekin kolaboratu duen.

Animazioaren munduan, esate baterako, Fermin Muguruzarekin aritu zen Beramendi, Black Is Beltzaunibertsoan.Abeslari eta zinemagilearenproiektuaren berri izan zuenean, argi izan zuenparte hartu nahi zuela, eta harekin harremanetan ipini zen. Muguruzak esan zionmarrazkietarako jada dena lotua zuela, baina pare bat pertsonaiaren ahotsak bikoizteko norbait falta zuela. Birritan pentsatu gabe, marrazkilariak berak eman zien ahotsa. Black Is Beltza II: Ainhoa filmean, ordea,Expraik egindakoirudi batzuk ere agertu ziren. Hura eta Pepe Boada arduratu ziren filmaren pertsonaia estren diseinuak egiteaz.

Marrazkilariaren ibilbide luzearen lagin bat ikusgaidago Aieteko kultur etxeko Ilustratzailearen Txokoan. Bertako ilustrazioei erreparatuta, estilo ugari aurki daitezke: zientzia fikzioaren ukitua dutenak, narratiboagoak,baita minimalistagoak ere. Baten bat aipatzekotan, IruñekoEl mono aldizkariaren 100. zenbakiaren azalerako egindakoa. Euskaldun askoren memorian gordea dagoen irudi baten tankera du:Xabiertxorena.1925ekoirudikapenhori XXI. mendera ekarri du marrazkilariak. Ixaka Lopez Mendizabalen irudian, Xabiertxo ageri da eserleku batean eserita,esku artean duela ilustrazio horibera azaltzat daukan liburua. Expraikjoan den mendeko ilustrazioaren funtsari eutsi zion—liburuaren azalean irudia errepikatzea—, baina tximino bat jarri zuen Xabiertxoren ordez, eta komun bateserlekuaren ordez.

Beste elementubat:ilustratzaileapolifazetikoa dela erakusten duen kutxatxo bat. Erakusketaren eskuinaldean dago, etadisko batzuk eta harmonika bat daude hartan. Beramendik instrumentu hori jotzen zuen Banda Batxoki musika taldean, eta taldeak grabatu zituen hiru diskoak daude tresnaren alboan.

Estilo bereizgarririk ez

Euskal Herrian eta munduan badira zenbait artista estilo bereizgarria dutenak;haien marrazkiak ikustean, berehala antzematen da zeinek eginak diren. Beramendiren ilustrazio eta diseinuetan, baina, hamaika estilo ikus daitezke, eta, nolako estiloaduengaldetzean, argi erantzun du: "Nik ongi pasatzeko marraztu izan dut txikitatik, eta testura egokitzen saiatzen naiz beti. Ez daukat estilo bereziki markaturik". Iruditzen zaio estilo oso markatua izatea "oso polita" delabaina, aldi berean, artista asko mugatu dezakeela.

Etorkizunari begira, buruan proiektu pertsonal andana du, baina esan du proiekziorik gabeko proiektuak direla. Duela zenbait urte, zortzi orduko lanaldiaamaitzean egiten zituen marrazkiak, lan estra ziren. Eta egun ere, gustuko lanak egiteko denbora falta zaio, esan duenez. Bestalde, teknologia berriei buruz ere badu zer esana. Exprairen ustez, horiekgeroz eta prekarioagoa egiten dute marrazkilariaren bizimodua, eta horren harira,mezu argi batdu irakurleentzat: "Adimen artifiziala albo batera utzi, eta euskal marrazkilariengan konfiantza izan behar dute". Aipatu du Euskal Herriko marrazkigileen jardunaordezkaezina dela, eta teknologia berrien erabileraren inguruan hausnartzeko gonbita egin du.

Egun komunikabideetarako tirak eta marrazkiak egiten dihardu, eta, besteak beste, BERRIAko udako narrazioak ilustratzen ditu. Harenweb orrianaukera dagohorien eta erakusketan dauden lan askoren berri izateko.

irudi galeria

joseba-beramendi-exprai-inigo-ruiz-foku

harria-eta-poltsa

Harria eta Poltsa

Maddi Barber

San Telmo (Donostia, Gipuzkoa)

2024ko Azaroaren 16tik
2025eko Azaroaren 16ra

jatorrikoz-bertsioa

—Jatorrikoz— bertsioa

Javier Olivares

Kondestable jauregia (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Irailaren 05etik
2025eko Urriaren 26ra

pintamonas

Pintamonas

Zaragüeta

Nafarroako museoa (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 10etik
2026ko Otsailaren 22ra

h

H

Josu Bilbao

Artium (Gasteiz, Araba)

2025eko Maiatzaren 30etik
2025eko Azaroaren 30era

joelle-tuerlinckx-eta-artium-museoak-gorriz-bermargotu-dute-artista-belgikarraren-a-legal-museal-tag-58-m-obra-palestinarekiko-elkartasunean

Joëlle Tuerlinckx eta Artium Museoak gorriz bermargotu dute artista belgikarraren 'A LEGAL MUSEAL TAG 58 M' obra, palestinarekiko elkartasunean

| 2025eko Urriaren 9a

Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoak, Artium Museoak, gorriz bermargotu du gaur goizean A LEGAL MUSEAL TAG 58 m (2017 remake 2024) lana, Joëlle Tuerlinckx (Brusela, 1958) artista belgikarrak El caso de l(a casa) museo(a) erakusketako (museoak 2024ko azaroa eta 2025eko apirila bitartean eskaini ziona) marra zuria. Ekintza hau Tuerlinckxek egindako proposamen bati erantzuten dio, Israelek Gazako palestinarren giza eskubideak sistematikoki urratzen dituela salatzeko.

iruditeria-berriak

Iruditeria berriak

Urr. 09 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

Susan Cianciolo. The Giants of the Circle & The Birds of Circus, The Hawk Looks Out with The Golden Eagle, Adult & Juvenile. | Non: Cibrian galeria, Donostia. | Noiz arte: 2025eko azaroaren 15era arte.

dotore-aritzea-edo-zerbait-esatea

Dotore aritzea edo zerbait esatea

Urr. 09 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Eliza baten aurretik igarotzen ari nintzela, haren historia eta ezaugarriak azaltzen zituen panel bat aurrean zuela ikusita, irakurtzera hurbildu nintzen.

fluxu-nafarroako-arte-garaikideko-zirkuituaren-bigarren-edizioa-aurkeztu-dute

FLUXU Nafarroako arte garaikideko zirkuituaren bigarren edizioa aurkeztu dute

Urr. 06 | Nafarroako kultura saila

Vianako Printzea Erakundea – Kultura Zuzendaritza Nagusiak antolatutako zirkuitua, joan den 2024an lehen aldiz egin zena, modu ibiltarian Nafarroako Foru Komunitatearen lurraldean barrena ibiliko da aurten ere bai, tokiko erakundeen eta tokiko hezkuntza- eta elkarte-sareko eragileen laguntzarekin.

esperientzia-katartikoak

Esperientzia katartikoak

Urr. 02 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

'Arcoiris 82' | Non: Tabakaleran, Donostian. | Noiz arte: 2026ko urtarrilaren 6ra arte.

hiru-harridura

Hiru harridura

Urr. 02 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Harritu nauen gonbidapen bat jaso dut. Luxuzko gonbidapen bat, esango nuke. Liburuxka itxura du, bi erakusketatara joateko gonbidapena delako eta bi artelanen berri ematen duelako.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.