artekaria

Euskal Herriko
Artearen ataria

aktualitatea

Joseba Beramendi, 'Exprai': "Adimen artifiziala albo batera utzi, eta euskal marrazkilariengan konfiantza izan behar da"

Bizitza osoa marrazkigintzaren bueltan pasatu du Expraik, eta, 2023tik, buru-belarri dihardu horretan. 30 urteotan egin duen ibilbidearen lagin bat dago ikusgai Aieteko kultur etxean, irailaren 7ra arte.

joseba-beramendi-exprai-adimen-artifiziala-albo-batera-utzi-eta-euskal-marrazkilariengan-konfiantza-izan-behar-da
Exprairen erakusketaren lagin bat, Aieteko kultur etxeko Ilustratzailearen txokoan. JAGOBA MANTEROLA / FOKU

2025eko Agorrilaren 29a | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

Hiru hilez behin, Aieteko jauregiaren pean dagoen kultur etxeakilustratzaile baten lanak biltzen ditu Ilustratzailearen Txokoan. Eta oraingo honetan, Joseba Beramendi Exprai-ren(Iruñea, 1973) txanda da. 30 urtean "denetarik probatzeko aukera" izan du, eta horren erakusgarrida apaletan dagoen lagina: ilustrazio andana, musika instrumentu bat, eta pertsonaia entzutetsuen figura txikiak, besteak beste.

Txiki-txikitatikgustatu zaio marrazkigintza Exprairi, etakomikigintzako, diseinu grafikoko eta animazioko ikasketak egin zituen. Marrazkiak egitea da haren benetako pasioa, baina "egunero jateko ohitura txarra" duenez, beste lan batzuk ere egin behar izan ditu. 30 urtetik gora igaro zituen diseinu agentzia batean, baina,2023an hura utzi,etamarrazkigintzan bete-betean jarduteko hautua egin zuen.

Aspalditik buruan zerabilen erabaki hori hartzea, baina orain dela bi urte eman zuen pausoa. Bizimodua goitik behera aldatu zaio, eta argi dio: "Agentzia utzi nuenetik ekonomikoki larriago banabil ere, lasaiago bizi naiz". Lehen agentzian, eta orain etxean. Lehen diseinuan, eta orain liburuen maketazioan. Gutxi batzuen eskuetan baino ez baitago marrazkiak egite hutsetik bizimoduaateratzea. Soilik marrazkigintzatik bizitzeagustatuko litzaioke, bainabestelakoetan"oso gustura" aritzen dela ere onartu du.

Zenbat urte, hainbat alor

Hamaika arlotan jardun du 30 urteko ibilbidean:irratian, aditu eta esatari moduan:ikasle eta irakasleei hitzaldi eta ikastaroak ematen, eta abar. Ofizioaren prekaritatearen ondorioaizan daiteke hori, neurri batean, baina "gauza berriak probatzea" oso gustuko duela ere aitortu du. Egindakoproiektuguztien artean kutunik ba ote duen galdetuta, esan du denetan "oso ongi" pasatu duela. Askotariko lanak egin ditu,baina egilea euskalgintzarekin konprometituta egon da beti. Horren erakusgarri da zerkomunikabiderekineta zerartistarekin kolaboratu duen.

Animazioaren munduan, esate baterako, Fermin Muguruzarekin aritu zen Beramendi, Black Is Beltzaunibertsoan.Abeslari eta zinemagilearenproiektuaren berri izan zuenean, argi izan zuenparte hartu nahi zuela, eta harekin harremanetan ipini zen. Muguruzak esan zionmarrazkietarako jada dena lotua zuela, baina pare bat pertsonaiaren ahotsak bikoizteko norbait falta zuela. Birritan pentsatu gabe, marrazkilariak berak eman zien ahotsa. Black Is Beltza II: Ainhoa filmean, ordea,Expraik egindakoirudi batzuk ere agertu ziren. Hura eta Pepe Boada arduratu ziren filmaren pertsonaia estren diseinuak egiteaz.

Marrazkilariaren ibilbide luzearen lagin bat ikusgaidago Aieteko kultur etxeko Ilustratzailearen Txokoan. Bertako ilustrazioei erreparatuta, estilo ugari aurki daitezke: zientzia fikzioaren ukitua dutenak, narratiboagoak,baita minimalistagoak ere. Baten bat aipatzekotan, IruñekoEl mono aldizkariaren 100. zenbakiaren azalerako egindakoa. Euskaldun askoren memorian gordea dagoen irudi baten tankera du:Xabiertxorena.1925ekoirudikapenhori XXI. mendera ekarri du marrazkilariak. Ixaka Lopez Mendizabalen irudian, Xabiertxo ageri da eserleku batean eserita,esku artean duela ilustrazio horibera azaltzat daukan liburua. Expraikjoan den mendeko ilustrazioaren funtsari eutsi zion—liburuaren azalean irudia errepikatzea—, baina tximino bat jarri zuen Xabiertxoren ordez, eta komun bateserlekuaren ordez.

Beste elementubat:ilustratzaileapolifazetikoa dela erakusten duen kutxatxo bat. Erakusketaren eskuinaldean dago, etadisko batzuk eta harmonika bat daude hartan. Beramendik instrumentu hori jotzen zuen Banda Batxoki musika taldean, eta taldeak grabatu zituen hiru diskoak daude tresnaren alboan.

Estilo bereizgarririk ez

Euskal Herrian eta munduan badira zenbait artista estilo bereizgarria dutenak;haien marrazkiak ikustean, berehala antzematen da zeinek eginak diren. Beramendiren ilustrazio eta diseinuetan, baina, hamaika estilo ikus daitezke, eta, nolako estiloaduengaldetzean, argi erantzun du: "Nik ongi pasatzeko marraztu izan dut txikitatik, eta testura egokitzen saiatzen naiz beti. Ez daukat estilo bereziki markaturik". Iruditzen zaio estilo oso markatua izatea "oso polita" delabaina, aldi berean, artista asko mugatu dezakeela.

Etorkizunari begira, buruan proiektu pertsonal andana du, baina esan du proiekziorik gabeko proiektuak direla. Duela zenbait urte, zortzi orduko lanaldiaamaitzean egiten zituen marrazkiak, lan estra ziren. Eta egun ere, gustuko lanak egiteko denbora falta zaio, esan duenez. Bestalde, teknologia berriei buruz ere badu zer esana. Exprairen ustez, horiekgeroz eta prekarioagoa egiten dute marrazkilariaren bizimodua, eta horren harira,mezu argi batdu irakurleentzat: "Adimen artifiziala albo batera utzi, eta euskal marrazkilariengan konfiantza izan behar dute". Aipatu du Euskal Herriko marrazkigileen jardunaordezkaezina dela, eta teknologia berrien erabileraren inguruan hausnartzeko gonbita egin du.

Egun komunikabideetarako tirak eta marrazkiak egiten dihardu, eta, besteak beste, BERRIAko udako narrazioak ilustratzen ditu. Harenweb orrianaukera dagohorien eta erakusketan dauden lan askoren berri izateko.

irudi galeria

joseba-beramendi-exprai-inigo-ruiz-foku

bogolanfiniaren-herentzia

Bogolanfiniaren herentzia.

Maliko emakumeen ondarea

Kondestable jauregia (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Azaroaren 05etik
2026ko Urtarrilaren 11era

etorkizun-ezeztatua

Etorkizun ezeztatua

Iruñeako Zitadela (Iruñea, Nafarroa)

2025eko Urriaren 01etik
2026ko Urtarrilaren 11era

egikera-sortzaile-bat

Egikera sortzaile bat

Marisa González

Azkuna Zentroa (Bilbo, Bizkaia)

2025eko Urriaren 29tik
2026ko Urtarrilaren 18ra

latires

Latires

Nisa Goiburu

Cristina Enea fundazioa (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Urriaren 03tik
2025eko Abenduaren 08ra

gipuzkoa-begiragarria

Gipuzkoa begiragarria

Erakusketa kolektiboa

Kutxa Kultur Artegunea (Donostia, Gipuzkoa)

2025eko Azaroaren 21etik
2026ko Martxoaren 01era

degasek-eginiko-eta-orain-arte-ezagutu-gabeko-margolan-bat-autentifikatua-izan-da

Degasek eginiko eta orain arte ezagutu gabeko margolan bat autentifikatua izan da

Abe. 05 | JdAren artikulutik itzulia

Michel Schulman, XIX. eta XX. mendeetako margolanen adituak, Edgar Degas artistaren margolan berri bat autentifikatu duela jakinarazi du. Artistaren garai italiarrekoa litzateke, 1856 eta 1860 artekoa. Margolana, adituak sortutako Edgar Degasen katalogo arrrazoinatu digitalizatuan sartu da. Egiazko bertsioa bilduma partikular batean dago.

lehen-erdia

Lehen erdia

Abe. 04 | Garazi Ansa [BERRIA.eus]

MAIDER LOPEZ. UKITU | Non: Donostiako Tabakalera zentroan. | Noiz arte: 2026ko otsailaren 1era arte.

esanguratsu

Esanguratsu

Abe. 04 | Haizea Barcenilla [BERRIA.eus]

Guggenheim museoan, Maria Helena Vieira da Silvaren margo eder baten aurrean nengoela, etorri zitzaidan galdera burura: zergatik ez du erakusketa honek berrireki Bilboko Arte Ederren Museoa, Georg Baselitzenak egin beharrean?

bonnat-helleu-museoa-berriz-ireki-dute-hamalau-urtez-hetsi-ondoan

Bonnat Helleu museoa berriz ireki dute, hamalau urtez hetsi ondoan

Aza. 28 | Xalbat Alzugarai Etxeberri [BERRIA.eus]

Obren kalitate "paregabea" azpimarratu du museoko zuzendariak. XV. mendetik XIX. mendera bitarteko artisten obrak erakutsiko dituzte bertan. Herriko etxeko oposizioak irekiera kritikatu du, eta "gardentasuna" galdegin.

oroitzapen-zatikatuak

Oroitzapen zatikatuak

Aza. 27 | Jone Rubio Mazkiaran [BERRIA.eus]

Rut Olabarria. Trukatua eta inperfektua. | Non: Bilboko Rekalde aretoan. | Noiz arte: otsailaren 15era arte.

ondare-deserosoa

Ondare deserosoa

Aza. 27 | Ismael Manterola Ispizua [BERRIA.eus]

Iraganak utzitako ondarea, materiala edo immateriala izan, ez da beti ederra. Kontzeptua bera, azken urtetan asko erabiltzen eta entzuten bada ere, berri xamarra da, ez da beti hor egon eta aldatzen da toki batetik bestera.

euskal-paisaiak-erromantizismotik-gerraostera

Euskal paisaiak Erromantizismotik gerraostera

Aza. 27 | Maddi Iturriotz Alkorta [BERRIA.eus]

1861etik 1996ra bitarte margotutako 50 artelan bildu dituzte Arabako Arte Ederren Museoan. Paisaia genero gisa hartu, eta euskal margolanetan nola garatu den aztertu dute. 'Hurbileko paisaiak' izena du erakusketak, eta apirilera arte izango da ikusgai.

cristobaldik-balenciagara

Cristobaldik Balenciagara

Aza. 25 | Mikel Elkoroberezibar Beloki [BERRIA.eus]

ntziagak egindako jantziek ba al dute zerikusirik Balenciaga etxeak egun egiten dituenekin? Elkarrizketa bat badago, baina sotila, Balentziaga museoko erakusketa batean ikus daitekeenez. "Kontzeptualki lotura handiak daude", Igor Uriaren arabera.

Artekaria

Euskal Herriko Arte ataria

ZAPART sareak sortutako ataria duzu hau. Gure euskal lurralde txikiak duen artista eta azpiegitura aberastasun harrigarriari ikusgarritasuna eman nahi diogu Artekariarekin. Izan ere, hain eremu ttipi batean hainbeste museo (Artium, Oteiza, Arte Ederretakoak, Guggenheim…), arte zentro (Uharte zentroa, Tabakalera, Bilbaoarte…), areto publiko zein pribatu (Didam, Zitadela, Bastero, Portalea, Ospitalea, fundazioen aretoak…), galeria pribatu tradizionalak eta artistenak… hainbeste programazio eta artista lan ikusgai eta denbora berean ikusgarritasun oso zaila dagoela iruditzen zaigu. Horren konpontzen laguntzeko sortu dugu atari hau.

Artekaria

Artista profesionalen sarea

Zapart sareak Euskal Herriko sei lurralde historikoetan bizi eta lan egiten duten artista profesionalen saretzea eta horien lana sustatzea eta eskubideak defenditzea du helburu.